Słownictwo na tej lekcji: słowo znaczenie wan jeden, część, zjednoczony tu dwa, dzielić, podzielony sike koło, okrągły, piłka, rok mani pieniądz; duże, udomowione zwierzę esun handel, rynek, sklep, wymiana mun księżyc, gwiazda, obiekt na nocnym niebie nanpa liczba, (oznaczenie liczebnika porządkowego) poki pudełko, zbiornik, miska, filiżanka, szuflada sin nowy, dodatkowy, świeży, dodatkowy suno słońce, światło, jasność, błysk Liczebniki Oto najbardziej podstawowe liczebniki w toki ponie: ala — zero, nic wan — jeden tu — dwa mute (wiele) — trzy lub więcej ale — wszystko, nieskończoność System ten jest oczywiście bardzo ograniczony. Ale nie jest to nic nowego — języki z plemion łowiecko-zbierackich nie używają liczb większych niż 3, 2, a czasem nawet 1. (Język pirahã, na przykład, ma tylko słowa na „mało” i „dużo”, a ich wartości zmieniają się w zależności od kontekstu). Jednakże istnieje również drugi, dodatkowy system, który jest oficjalnie zdefiniowany i powszechnie używany do opisywania większych liczb. Wykorzystuje on już istniejące słowa toki pony jako dodatkowe liczebniki: ala — zero wan — jeden tu — dwa luka (ręka) — pięć mute (wiele) — dwadzieścia ale (wszystko) — sto W tym systemie liczebniki mogą być wyrażane za pomocą zestawienia wielu słów. Przykładowo, 42 to „mute mute tu” (20+20+2), a 18 to „luka luka luka tu wan” (5+5+5+2+1). Jak widać, jest to wciąż dość ograniczony system. Aby nazwać rok, w którym ta strona została napisana (2020), trzeba by powtórzyć słowo „ale” dwadzieścia razy i dodać jedno „mute” na końcu. Wszystkie te ograniczenia są częścią filozofii języka toki pona, polegającej na upraszczaniu myśli i unikaniu zbędnych szczegółów. Istniały próby stworzenia innych systemów liczbowych, ale żaden z nich się powszechnie nie przyjął. Używanie liczebników Niezależnie od systemu, liczebniki są traktowane jak przymiotniki i dodawane na końcu rzeczowników lub fraz nominalnych: soweli wan — jedno zwierzę waso lili tu — dwa małe ptaki By utworzyć liczebnik porządkowy (pierwszy, drugi...), używamy słowa „nanpa”. jan nanpa wan — pierwsza osoba tomo nanpa mute luka luka wan — 31. dom (lub dom nr 31) Wyrażenie „nanpa wan” jest czasem używane jako przymiotnik, aby utworzyć stopień najwyższy: nena Ewelesu/Somoluma li nena suli nanpa wan lon ma ale. — Mount Everent/Czomolungma jest największą górą na całym świecie. Kalendarz W połączeniu z wyrazem „tenpo”, słowa „suno”, „mun” i „sike” mogą oznaczać odcinki czasu: tenpo suno — dzień („czas słońca”) tenpo pimeja — noc („ciemny czas”) tenpo mun / tenpo sike mun — miesiąc („czas księżyca / cykl księżyca”) tenpo sike / tenpo suno sike — rok („czas okrążenia / czas okrążenia słońca”). nanpa Słowo „nanpa” można użyć nie tylko jako znacznik liczby porządkowej, ale też jako tłumaczenie słowa „liczba” albo „cyfra”. Na przykład: ilo nanpa — kalkulator („urządzenie liczbowe”) nanpa pona — wynik/punktacja („dobre liczby”) Przy konstruowaniu takich wyrażeń należy uważać, żeby nie zbudować czegoś niejasnego. Na przykład nie wiadomo, czy „ilo nanpa tu” oznacza oznacza „drugie narzędzie” czy „dwa kalkulatory”. W tym drugim przykładzie wystarczy uporządkować wyrazy w ten sposób: „ilo tu nanpa”. Pogoda Kiedy rozmawiamy o pogodzie, najczęściej używanym zdaniem jest „[rzeczownik] li lon” i dosłownie oznacza „[rzeczownik] istnieje”. Używamy go w sytuacji, kiedy chcemy określić, jaka pogoda panuje obecnie: suno li lon. — Świeci słońce. telo sewi li lon. — Pada deszcz. („istnieje woda nieba”) seli li lon. — Jest ciepło. lete li lon. — Jest zimno. Różnice dialektalne W tej części wyjaśniono, jak różne kursy toki pony różnią się sposobem wyrażania pewnych idei. Opinie na temat zapisywania liczebników porządkowych różnią się między kursami. Oficjalna książka i seria filmów „12 days of sona pi toki pona” mówią, że wystarczy dodać „nanpa”, a następnie liczbę. Z kolei kurs „o kama sona e toki pona!” zaleca dodać „pi nanpa” i liczbę. jan nanpa wan — pierwsza osoba jan pi nanpa wan — pierwsza osoba W społeczeństwie toki pony częściej używa się tego pierwszego sposobu i z takiego też korzysta ten kurs. Ćwiczenia Teraz spróbuj przetłumaczyć podane zdania na polski: mi wile esun e soweli suli tu wan ni. tenpo suno pini la mi lon tomo sona. tenpo mun wan pini la lete li lon. sina pona nanpa wan tawa mi. tenpo suno mute mute la telo sewi li awen. A poniższe na toki ponę: Mieszkam w domu (pod) nr 27 na ulicy Lipowej. Telewizor („urządzenie ruchomych obrazków”) powiedział, że jutro będzie słonecznie. Jutro będzie zimno. Maj („piąty miesiąc”) jest urokliwy („dobry” / „słodki”) Posiadasz dużo instrumentów muzycznych! Odpowiedzi Poprzednia strona Strona początkowa Następna strona
